انواع عرقیات گیاهی از دیرباز به عنوان یکی از روشهای طبیعی و سنتی در درمان بسیاری از بیماریها و تقویت سلامت افراد مورد استفاده قرار می گیرند. این مایعات معطر که از تقطیر گیاهان به دست میآیند، دارای خواص درمانی متعددی هستند. به خصوص امروزه با توجه به عوارض منفی داروهای شیمیایی، افراد به مصرف گیاهان دارویی علاقه بیشتری نشان می دهند.
خواص انواع عرقیات به خصوص در کشورهای خاورمیانه کاملا شناخته شده است و افراد به صورت روزانه از خواص عرقیات گیاهی برای تقویت سلامت خود بهره می برند. در واقع انواع عرقیات گیاهی به عنوان مکملهای طبیعی در درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع عرقیات گیاهی به خصوص در کشورهای آسیایی یکی از پرکاربردترین اشکال مصرف گیاهان است. به خصوص در کشور ایران تعداد این گیاهان مفید که کاربرد دارویی فراوانی دارند به بیش از 40 عدد می رسد.
برای تولید انواع عرقیات گیاهی ابتدا گلهای تازه گیاه، شستشو می شود. سپس در فرآیند بخارگیری، اسانسهای موجود در گیاه را به شکل مایع استخراج می کنند. این بخار پس از جمعآوری و سرد شدن، در بطریهای مناسب بستهبندی و روانه بازار میشود.
در واقع خواص عرقیات گیاهی در رایحه، عطر یا اسانس این گیاهان نهفته است. به طوری که حتی رایحه این عرقیات بر گیرندههای عصبی بویایی تاثیر می گذارد. تحریک این گیرنده های عصبی بر روند تولید هورمون ها، متابولیسم بدن و حتی افکار و احساسات ما تاثیر می گذارد.
در نهایت احساس سلامت جسمانی و شادابی روح از جمله مهمترین خواص عرقیات گیاهی محسوب می شود. در ادامه این مقاله از بانک طعم، با برخی از پراستفاده ترین انواع عرقیات گیاهی آشنا می شوید.
1. انواع عرقیجات گیاهی: گلاب
گلاب مایعی است که از تقطیر گلبرگ های گل رز با بخار آب به دست می آید. در این فرآیند، بخار آب از میان گلها عبور کرده و عطر و اسانس آنها جمعآوری می شود. فصل بهار بهترین زمان برای تولید گلاب است. گلاب رایحه بسیار معطری دارد و علاوه بر جنبه درمانی از آن در صنعت عطرسازی نیز استفاده می شود. این ویژگی ها گلاب را به یکی از بهترین اسانس های دنیا تبدیل می کند. برخی از مهمترین خواص گلاب عبارتند از:
- ضد درد
- ضد تشنج
- آرام بخش
- ضد برونشیت
- ضد عفونی کننده
2. انواع عرق گیاهی: عرق بیدمشک
بدون شک عرق بیدمشک در لیست شناخته ترین عرقیات گیاهی قرار دارد. این نوشیدنی گیاهی که از تقطیر گلهای درخت بیدمشک به دست میآید به دلیل خواص دارویی و عطر خوشایندش در بسیاری از فرهنگها موارد استفاده فراوانی دارد. عرق بیدمشک به عنوان یک نوشیدنی خوشعطر و خوشطعم، به ویژه در فصول گرم سال محبوب است. این عرق گیاهی معمولاً به صورت خالص، با آب و یا عرقهای گیاهی دیگر مصرف میشود. برخی از مهمترین خواص عرق بیدمشک عبارتند از:
- کاهش فشار خون
- بهبود فرآیند هضم
- بهبود اختلالات خواب
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- تسکین دردهای عضلانی و مفصلی
3. خاصیت انواع عرق گیاهی: عرق رازیانه
این نوشیدنی گیاهی از تقطیر دانههای رازیانه به دست میآید. این عرق به خاطر خواص دارویی و طعم خاصش در آشپزی و درمانهای طبیعی مورد استفاده فراوانی قرار میگیرد. عرق رازیانه معمولاً به صورت خالص یا مخلوط با آب و یا عرقهای دیگر مصرف میشود. همچنین، میتوان آن را در تهیه دسرها و نوشیدنیها استفاده کرد. عرق رازیانه خواص متعددی دارد که از ترکیبات طبیعی موجود در آن نشات می گیرد. در زیر به برخی از مهمترین خواص این عرق اشاره میکنیم:
- آرامبخش
- بهبود هضم
- تنظیم قاعدگی
- افزایش شیر مادر
- کمک به کاهش وزن
معرفی انواع دمنوش گیاهی
انواع دمنوش گیاهی، که به چای های گیاهی معروف هستند، از محبوب ترین نوشیدنی های گرم در دنیا به شمار می روند و گزینه ای عالی برای کسانی هستند که به مصرف و خرید چای علاقه ندارند. برای خواندن این مقاله روی دکمه زیر کلیک کنید:
انواع دمنوش
4. فواید انواع عرق گیاهی: عرق شوید
در هنگام صحبت از خواص انواع عرقیات برای کاهش وزن، عرق شوید حرف اول را می زند. برگ های شوید پس از شستشو خرد میشوند تا سطح بیشتری برای استخراج عصاره آن فراهم شود. شوید خرد شده در دستگاه تقطیر قرار میگیرد. در این مرحله، بخار آب از میان شوید عبور میکند و عطر و اسانس آن را به خود می گیرد. زمان برداشت شوید فصل بهار و اوایل تابستان است. مهمترین خواص عرق شوید عبارت است از:
- کاهش وزن
- تنظیم قاعدگی
- تقویت سیستم ایمنی
- مبارزه با عفونتهای میکروبی
5. انواع عرق گیاهی: عرق اکالیپتوس
برای تولید این عرق گیاهی درمانی ابتدا برگهای تازه و سالم درخت اکالیپتوس جمعآوری میشوند. بهترین زمان برای برداشت، معمولاً در فصل بهار و اوایل تابستان است که عطر و خواص گیاه در بالاترین حد خود قرار دارد. برگهای جمعآوری شده به دقت شسته میشوند تا هرگونه آلودگی، گرد و غبار و حشرات از بین برود. مهمترین خواص عرق اکالیپتوس عبارتند از:
- آرامبخش
- ضدعفونیکننده
- تسکین دهنده سرفه
- درمان سرماخوردگی
- بهبود مشکلات پوستی مانند آکنه
6. خاصیت انواع عرق گیاهی: عرق کاسنی
این گیاه دارویی به دلیل ترکیبات منحصر به فردی که دارد در میان خواص عرقیات گیاهی جایگاه نخست را به خود اختصاص می دهد. کیفیت عرق تولید شده به کیفیت کاسنی و فرآیند تقطیر بستگی دارد. خواص عرق کاسنی، به عنوان یک نوشیدنی طبیعی و درمانی، از روش های زیر به حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی کمک می کند:
- کمک به هضم
- کاهش التهاب
- تنظیم قند خون
7. انواع عرقیات گیاهی: عرق گل گاو زبان
این عصاره طبیعی که از گیاه گل گاو زبان تهیه میشود معمولاً به عنوان یک نوشیدنی خنک و تسکیندهنده مورد استفاده قرار می گیرد و در بهبود حالات روحی و کاهش استرس بسیار موثر است. این عرق معمولاً به صورت سرد یا گرم مصرف میشود و میتوان آن را به تنهایی یا به همراه عرقهای گیاهی دیگر نوشید. مهمترین خواص عرق گل گاو زبان عبارت است از:
- آرامشبخش
- کاهش التهاب
- بهبود کیفیت خواب
- تسکین علائم قاعدگی
- کاهش اضطراب و استرس
8. انواع عرق گیاهی: عرق نعنا
این عصارهای طبیعی که از گیاه نعنا به دست می آید، معمولاً به عنوان یک نوشیدنی خنک و تسکیندهنده در فصل گرما مصرف میشود. عرق نعنا را میتوان به صورت خنک یا گرم مصرف کرد. این عرق معمولاً به عنوان یک نوشیدنی مستقل یا به همراه آب، شکر، و یخ استفاده میشود. با این حال برای استفاده از خواص عرقیات گیاهی مانند عرق نعنا میتوانید آنها را به غذاها و دمنوشها نیز اضافه کنید. برخی از خواص نعنا عبارتند از:
- کاهش استرس
- بهبود بوی دهان
- درمان گرمازدگی
- تسکین مشکلات تنفسی
- تسکین سردرد و میگرن
- کاهش نفخ و مشکلات گوارش
9. خواص انواع عرق گیاهی: عرق اسطوخودوس
این عصاره گیاهی در صنایع مختلفی مانند داروسازی و آرایشی مورد استفاده قرار میگیرد. این عرق معمولاً زرد رنگ است. عرق اسطوخودوس بهعنوان یک مکمل طبیعی، به دلیل عطر دلانگیز و طعم ملایمش، در بسیاری از نوشیدنیها و دمنوشها به کار میرود. استفاده از عرق اسطوخودوس در موارد زیر تاثیر گذار است:
- ضد عفونی کننده
- تسکین سردرد و میگرن
- خنککننده طبیعی بدن
- درمان زخمها و مشکلات پوستی
10. خاصیت انواع عرق گیاهی: عرق آویشن
مقدار توصیهشده برای مصرف عرق آویشن معمولاً به شرایط فردی، سن، و نیازهای سلامتی بستگی دارد. با این حال، بهطور کلی، مصرف حدود ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (۱۵ تا ۳۰ میلیلیتر) عرق آویشن در روز مناسب است. استفاده از خواص عرق آویشن در موارد زیر توصیه می شود:
- درمان سرفه
- مبارزه با عفونتها
- تسکیندهنده مشکلات تنفسی
- بهبود علائم سرماخوردگی و آنفولانزا
11. خواص انواع عرق گیاهی: عرق بابونه
بابونه یکی از گیاهان دارویی محبوب و شناختهشده است که بهخاطر خواص درمانی و عطر دلانگیزش مورد توجه زیادی قرار دارد. این گیاه دارای گلهای کوچک و سفیدی است که در مرکز آن حلقه زرد رنگی دیده می شود. بابونه معمولاً در مناطق معتدل و سرد رشد میکند و از عرق این گیاه در موارد زیر استفاده می شود:
- درمان نفخ
- ضد التهاب
- تقویت سیستم ایمنی
- تسکین دردهای معده
12. انواع عرقیات گیاهی: عرق بهارنارنج
یکی از مهمترین انواع عرقیات گیاهی که خواص بسیار فراوانی دارد، عرق بهارنارنج است که از شکوفه های تازه درخت نارنج به دست می آید. عرق بهار نارنج که طبع گرم و خشک دارد دارای مقادیر فراوانی از ویتامین های A,B,C است. استفاده از عرق بهار نارنج می تواند به دمان مشکلات زیر کمک کند:
- آفتاب سوختگی
- کنترل تشنج و حمله قلبی
- کاهش چروکهای پوستی
13. انواع عرق گیاهی: عرق هل
بدون تردید در میان خواص انواع عرقیات، عرق هل در صدر جدول قرار می گیرد. هل که طبعی گرم و خشک دارد، گیاهی از تیره ی زنجبیلیان است.
عرق هل به دلیل فواید درمانی زیاد کابرد بسیار گسترده ای در طب سنتی دارد. همچنین یکی دیگر از خواص هل عطر بی نظیر آن است که باعث می شود در بسیاری از شیرینی ها صنایع غذایی مورد استفاده قرار بگیرد. از میان مهمترین خواص عرق هل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان گلو درد
- بهبود گردش خون
- تحریک رشد موها
- درمان فشار خون
- پیشگیری از پوسیدگی دندان
پرمصرف ترین عرقیات گیاهی
در واقع هر یک از انواع عرقیات گیاهی دارای خواص منحصر به فرد خود هستند که در یک زمینه مشخص کاربرد فراوان دارند. خواص انواع عرقیات تنها به موارد درمانی محدود نمی شود بلکه عطر و رایحه دلپذیر انواع عرقیات گیاهی نیز در بسیاری از صنایع غذایی و حتی آرایشی کاربرد دارد. با این حال برخی از انواع عرقیات گیاهی در زندگی روزمره مردم آمیختگی بیشتری دارند. جدول زیر برخی از پرمصرف ترین انواع عرقیات گیاهی را هماه با خواص آنها به شما نشان می دهد.
نام عرق گیاهی |
طبع |
خواص |
گلاب |
گرم و تر |
افزایش میل جنسی، باز کننده عروق، درمان گلو درد |
عرق بهار نارنج |
گرم و تر |
تقویت اعصاب، ضد استرس، آرامبخش، خواب آور |
عرق بیدمشک |
معتدل و تر |
رفع کم خونی، ضد افسردگی، درمان سردردهای میگرنی |
عرق نعنا |
گرم و خشک |
تقویت معده، ضد درد، رفع اسپاسم های عضلانی |
زمان مصرف عرقیات گیاهی
در مورد بهترین زمان برای مصرف داروهای گیاهی باید گفت که این موضوع پیش از هر چیز به علت مصرف شما بستگی دارد. به عنوان اگر فردی دارای بیماری کبدی است و برای درمان این مشکل عرق رازیانه مصرف می کند باید بداند که صبح ناشتا و یا شب پیش از خواب بهترین زمان رساندن دارو به کبد است. همچنین برخی عرقیات مانند عرق نعنا که برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش کاربرد دارند، بهتر است قبل یا بعد از غذا مصرف شوند.
نکته مهم دیگر مقدار مصرف شما است. بنابراین باید به دوز مصرف عرقیات نیز توجه کنید. مصرف زیاد میتواند منجر به عوارض ناخواسته شود. برای استفاده از خواص انواع عرقیات معمولاً مصرف یک تا دو قاشق غذاخوری در روز کافی است، اما با این حال این مقدار بسته به انواع عرقیات گیاهی و وضعیت فرد تفاوت دارد.
عوارض عرقیات گیاه
انواع عرقیات گیاهی در صورت مصرف نادرست یا بی رویه، عوارض متعددی را بر سلامت افراد ایجاد می کنند. در واقع اگرچه خواص انواع عرقیات به عنوان یک روش طبیعی برای درمان و بهبود سلامتی شناخته میشود، اما گاهی نیز با عوارض جانبی متععد همراه است. به عنوان مثال بروز واکنشهای آلرژیک یکی از شایعترین این عوارض، محسوب می شود. این واکنشها اغلب شامل خارش، کهیر یا حتی مشکلات تنفسی هستند. بنابراین، افرادی که سابقه حساسیت دارند باید با احتیاط بیشتری از این محصولات استفاده کنند.
علاوه بر این، انواع عرقیات گیاهی گاهی با داروها تداخل دارند و اثر آنها را تغییر می دهند. به عنوان مثال، عرق آویشن میتواند تأثیر داروهای دیابت را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش ناخواسته قند خون شود. بنابراین این مسئله به ویژه در افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند، باید مورد دقت قرار بگیرد.
عرقیات ضد بلغم
به طور کلی، عرقیات ضد بلغم به عرقیاتی اطلاق میشود که به کاهش و دفع بلغم کمک میکنند. بلغم در طب سنتی به عنوان یکی از خلط های چهارگانه بدن شناخته میشود. بلغم معمولاً یکی از عوامل اصلی ابتلا به مشکلات تنفسی، سرفه و احساس سنگینی در بدن است. استفاده از خواص عرقیات گیاهی میتواند به تسکین این علائم و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند.
در میان انواع عرقیات گیاهاهی، مواردی مانند عرق نعناع، عرق آویشن و عرق رازیانه به دلیل خواص ضد التهابی و ضد میکروبی که دارند، در کاهش بلغم تاثیر بسیار زیادی دارند. مصرف این عرقیات باعث افزایش تعریق و دفع سموم از بدن می شود که به نوبه خود کاهش غلظت بلغم و تسهیل در تنفس را به دنبال دارد.
نکات مصرف عرقیات گیاهی
برای استفاده هر چه بیشتر از خواص عرقیات گیاهی پیش از هر چیز باید این محصولات را از منابع معتبر و با کیفیت خریداری کنید. زیرا عرقیات نامرغوب اغلب حاوی ترکیبات ناخالص و مضر هستند. خرید از منابع و فروشگاههای معتبر این امکان را به شما می دهد که با خاطری آسوده از خواص عرقیات گیاهی در درمان بسیاری از مشکلات جسمی خود استفاده کنید.
همچنین در هنگام استفاده از انواع عرقیات گیاهی مراقب باشید. اگر پس از مصرف انواع عرقیات گیاهی احساس ناراحتی، آلرژی یا عوارض گوارشی کردید، مصرف آن را متوقف کنید و بلافاصله از پزشک راهنمایی بگیرید. این مساله به خصوص در زنان باردار، مادران شیرده و کودکان اهمیت بیشتری دارد. با رعایت این نکات، میتوانید از خواص عرقیات گیاهی بهرهمند شوید و از هرگونه عوارض ناخواسته احتمالی پیشگیری کنید.
عرقیات ترکیبی
ترکیبی از چند عرق مختلف که برای درمان یا بهبود یک بیماری خاص استفاده می شود، عرق ترکیبی نام دارد. استفاده از عرق های ترکیبی باعث سهولت خرید و دستیابی سریع تر به اهداف درمانی می شود. زیرا در این روش انواع عرقیات گیاهی با توجه به تاثیرات آن بر اندام های مختلف بدن در نسبت های دقیق و مشخص با هم ترکیب می شوند. به عنوان مثال معجون گوارش ترکیبی از انواع عرقیات گیاهی شامل عرق نعنا، دارچین، زنیان و غیره است که مصرف آن موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش می شود و در بهبود نفخ و گازهای شکمی نیز تاثیر بسیار زیادی دارد.
سخن آخر برای خواص انواع عرق های گیاهی
انواع عرقیات گیاهی در واقع اسانس یا عصاره حاصل از گیاهان دارویی هستند که در درمان یا بهبود بسیاری از بیماری ها جنبه درمانی دارند. از آنجایی که انواع عرقیات گیاهی کاملا طبیعی و فاقد مواد شیمیایی هستند می توانیم از آنها در بهبود بسیاری از مشکلات مربوط به سلامت استفاده کنیم.
یکی از مهمترین عوامل در تأثیرگذاری انواع عرق گیاهی، کیفیت و اصالت محصول است. مصرف محصولات تقلبی یا ناخالص میتواند اثرات درمانی را کاهش داده یا حتی باعث بروز مشکلات جانبی شود. به همین دلیل توصیه میشود محصول مورد نیاز خود را از فروشگاه های معتبری مانند بانک طعم خریداری کنید تا از کیفیت و قیمت آن مطمئن باشید.
سوالات متداول برای انواع عرقیات گیاهی
1- بهترین روش نگهداری از انواع عرقیات گیاهی چیست؟
به منظور حفظ خواص عرقیات گیاهی بهتر است که آنها را در مکان خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
2- آیا می توانیم از انواع عرقیات گیاهی برای کودکان استفاده کنیم؟
از آنجایی که بدن کودکان به دلیل قرار گرفتن در سن رشد و سیستم ایمنی ضعیف، حساستر است. توصیه می شود، پیش از مصرف عرقیات برای این گروه سنی با پزشک مشورت کنید.