شنگ نوعی تره کوهی است که امروزه در بازارهای تجریش و بهجت آباد به فروش میرود. این گیاه از نظر ظاهری شبیه به تره بوده ولی مزه آن شبیه به تره تند نیست و کمی ترش است. در طب سنتی گیاه شنگ دارای طبع سرد و خشک است. این گیاه میتواند به بند آوردن خونریزی کمک کند و در درمان اسهان خونی و صفراوی نیز تأثیرگذار است. گیاه شنگ همچنین مقوی معده است و ضماد آن نیز به اعضای ضعیف و دهانه معده و کبد کمک میکند. شنگ پلو یا ریشه شنگ خواص سم زدایی دارد و در صورتی که مسموم شوید میتواند به شما کمک کند. ریشه شنگ کمی تلخ و در عین حال اشتها آور است. این گیاه در درمان رماتیسم نیز مؤثر بوده و آب خام آن میتواند زگیل را نابود کند. در ادامه همراه ما باشید تا طرز تهیه دو غذای خوشمزه با شنگ را بیان کنیم.
طرز تهیه شنگ پلو
- برنج: ۳ پیمانه
- پیاز: یک عدد
- گوشت خرد شده: نیم کیلوگرم
- شنگ: نیم کیلوگرم
- پودر زعفران: نوک قاشق چایخوری
- نمک، زردچوبه و روغن: به میزان لازم
پس از تهیه مواد لازم شنگ پلو برای پخت آن باید برنج را بشویید و همراه با نمک در یک ظرف، چند ساعت خیس کنید. سپس شنگها را تمیز کنید و به خوبی بشویید. پس از آن که آب شنگها گرفته شد، آنها را به صورت ساطوری خرد کنید. برای تمیز کردن شنگ، کافیست شبیه به تره، سر و ته گیاه را بگیرید. شنگها را روی یک سبد بریزید.
گوشت را تمیز کنید و به اندازه قیمه خرد کنید و کمی روی آن آب سرد بگیرید و گوشتها را بشویید. سپس اجازه بدهید آب اضافی گوشتها گرفته شود. پیاز را به شکل نگینی خلالی کنید.
درون یک ماهیتابه میزانی روغن بریزید و حرارت زیر آن را روشن کنید. زمانی که روغن داغ شد، پیازهای خلالی شده را درون ماهیتابه بریزید و کمی تفت دهید تا رنگ آن طلایی شود. سپس زردچوبه را روی آن بریزید و اجازه بدهید کمی سرخ شود تا بوی خامی آن از بین برود. پس از آن کمی زعفران را بکوبید تا خوب نرم شود و سپس با مقدار کمی آب جوش آن را دم کنید و به پیازها اضافه کنید.
در آخر نیز گوشتهای خورد شده را به شنگ پلو اضافه کنید و کمی مواد را تفت دهید تا رنگ گوشتها تغییر کند. بعد از آن یک لیوان آب جوش را درون تابه بریزید و درب تابه را بگذارید و اجازه بدهید گوشت با حرارت ملایم بپزد.
درون یک قابلمه مقداری آب بریزید و بگذارید روی اجاق، تا آب به جوش بیاید. سپس برنج را به همراه شنگهای خرد شده به قابله اضافه کنید و اجازه بدهید برنج نرم شود. سپس برنج را آبکش کنید. دقت داشته باشید شنگ بافت ضخیمی دارد به همین دلیل باید همزمان با برنج به آبجوش اضافه شود تا پخت آن کامل شود.
پس از آنکه شنگ و برنج را آبکش کردید، درون یک قابلمه مقداری روغن بریزید و به دلخواه ته دیگ نان لواش یا سیب زمینی ورقه شده درون قابلمه بچینید. گذاشتن برگ های کاهو نیز در تهیه شنگ پلو بهاری مرسوم است. این ته دیگ بسیار ترد و لذیذ میشود. پس از آن باید مقداری برنج روی ته دیگ بریزید و روی آن مقداری روغن یا کره آب شده بریزید و اجازه بدهید برنج دم بکشد. پس از آنکه برنج دم کشید، میتوانید آن را درون دیس بکشید و با مخلوط گوشت آن را تزیین کنید.
دستور پخت شنگ پلو به روش دیگر
در این طرز پخت شنگ پلو میتوانید برنج را به شکل کته درست کنید. برای این منظور کافیست برنج و شنگ را همراه با مقداری آب درون قابلمه بریزید و صبر کنید آب برنج تمام شود. برنج را تست کنید که نرم شده باشد و اگر هنوز نرم نبود مقداری آب جوش به قابلمه اضافه کنید. سپس برنج را مانند کته دم کنید.
طرز تهیه آش شنگ
یکی از غذاهای ساده و خوشمزهای که میتوانید با شنگ درست کنید، آش است. آش یکی از پرطرفدارترین غذاهای ایرانی است و آش شنگ نیز از غذاهای سنتی و محلی استان لرستان و چهار محال و بختیاری به شمار میرود. در این آش از سبزی کوهی شنگ که در کوهستانهای غربی و جنوبی کشور رشد میکند، استفاده میشود.
گیاه شنگ در کنار عطر و طعم خوبی که دارد، دارای خواص بیشماری برای سلامتی بدن نیز هست. از شنگ میتوان برای تهیه سالاد و یا چاشنی در غذاهای مختلف نیز استفاده کرد. آذریها شنگ را به نام یلمک میشناسند. شیرازیها نیز به آن آلاله شنگ میگویند. در خراسان نیز شنگ به نام ریش بزی و قندرون معروف است. گیاه شنگ از اول فروردین تا اواسط اردبیهشت در کوها یافت میشود و میتوان آن را درون فریزر نگهداری کرد. در هر صورت علاوه بر شنگ پلو با استفاده از شنگ میتوانید یک آش خوشمزه نیز تهیه کنید.
مواد لازم برای آش شنگ
- نخود:۱ پیمانه
- لوبیا چیتی:۱ پیمانه
- عدس:۱ پیمانه
- سبزی شنگ: نیم کیلو
- نمک و فلفل:به میزان لازم
- زردچوبه: به میزان لازم
- کشک:به میزان لازم
- پیاز داغ و نعناع داغ:به میزان لازم
- سیر: ۳ حبه
طرز تهیه آش شنگ
برای تهیه آش شنگ لازم است که حبوبات آن را از شب قبل خیس کنید تا نفخ آنها گرفته شود. همچنین آب حبوبات را چند بار عوض کنید. پس از آن حبوبات را درون یک قابلمه بریزید و روی حرارت بگذارید. سبزی شنگ را نیز بشویید و به شکل درشت خرد کنید و سپس آن را به قابلمه حبوبات اضافه کنید. دقت داشته باشید شنگ دارای بافتی ضخیم است و به پخت زیادی نیاز دارد. بنابراین بهتر است آن را همراه با حبوبات درون قابلمه بریزید تا با هم پخته شوند. پس از آنکه شنگ و حبوبات نیم پز شدند، عدس را نیز به قابلمه اضافه میکنیم و حرارت را ملایم میکنیم تا همه مواد بپزند.
دقت داشته باشید نیازی نیست عدس را از شب قبل خیس کنید. بلکه یک ساعت زمان برای خیس کردن آن کافی است. پس از آن سیر له شده را به قابلمه اضافه کنید و بگذارید با حرارت کم خوب بپزند تا آش جا بیفتد.
در این مرحله نیمی از کشک را به قابلمه اضافه کنید. سپس پیاز را بشویید و به شکل خلالی خرد کنید و درون یک تابه مناسب که روغن درون آن ریختهاید سرخ کنید. پس از آن پیازها را درون تابه بریزید و تفت دهید تا طلایی شوند و سپس به آن زردچوبه را اضافه کنید. پس از جا افتادن آش و غلیظ شدن آن کمی نعنا داغ و پیاز داغ درون قابلمه بریزید و کمی هم بزنید. سپس درون ظرف مناسبی آش را سرو کنید و آن را با کشک و پیاز داغ و نعنا داغ تزیین کنید.
فواید شنگ پلو
- شنگ از گیاهان مفید برای معده است و در تقویت آن نقش مهمی دارد. شنگ همچنین دیواره معده را تقویت کرده و نقش محافظت از آن در زخم معده را دارد. این گیاه برای سم زدایی از بدن عالی است.
- گیاه شنگ اگر به صورت ضماد در آید و با موم ترکیب شود، میتواند در درمان سوختگی مؤثر باشد.
- از عصاره شنگ در فرآوردههای مکمل برای بهبود کبد چرب استفاده میشود. این گیاه در کنار بهبود کبد چرب، عوارض جانبی خاص نداشته است.
- در طب سنتی از شنگ برای درمان کچلی و انواع زخمهای پوستی استفاده میشود. بدین صورت که برگهای این گیاه شبیه به ضماد درآمده و از آن برای التیام زخمهای پوستی بهره گرفته میشود.
- گیاه شنگ توسط حکیم زکریای رازی به عنوان پادزهر سموم استفاده شده است.
- آب ریشه گیاه شنگ به صورت خام زگیل را از بین میإرد و برای مسلولین مفید است.
- ضماد تهیه شده از گیاه شنگ قادر است عصب قطع شده را التیام بخشد. همچنین در درمان روماتیسم نیز مؤثر است. برای این منظور کافیست مقدار ۶۰ گرم از ریشه شنگ را درون یک لیتر آب بجوشانید و سپس روزی سه لیوان از آن را بنوشید.
- ریشه گیاه سنگ در طب سنتی اگر در آب انگور خیس شود، میتواند از خونریزی رحم پیشگیری کند. همچنین گیاه شنگ دارای اثرات مؤثر در بهبود بیماری التهاب روده و کولیت است. حتی این گیاه میتواند از برخی داروهای شیمیایی درمان کولیت، بهتر عمل کند.
- ریشه گیاه شنگ دارای خواص خلط آوری و نرم کننده سینه است. این گیاه همچنین لعاب دار بوده و کمی تلخ است.
- برخی تحقیقات نشان دادهاند که گیاه شنگ میتواند زخمهای گوارشی و ریه را بهبود بخشد. همچنین عصاره آن نیز قادر است انواع خونریزی رحمی، دستگاه تنفسی و… را درمان کند. در ضمن در درمان اسهال نیز مؤثر است.
سخن آخر
برای تهیه شنگ پلو و یا آش شنگ کافیست طبق دستور العمل ذکر شده عمل کنید و در کنار خوردن یک غذای متفاوت و خوشمزه، از فواید بیشمار این گیاه نیز استفاده کنید. برای خرید عمده ادویه و خرید حبوبات ارگانیک نیز میتوانید از فروشگاه ما بازدید کنید.