قهوه اسپرسو یک نوشیدنی غلیظ و پررنگ است که با عبور آب داغ تحت فشار از دانه‌های آسیاب‌شده قهوه تهیه می‌شود. این قهوه به دلیل طعم قوی، کافئین بالا و کرمای جذاب روی فنجان، محبوب‌ترین پایه برای انواع قهوه مثل کاپوچینو و لاته است. اسپرسو در سبک‌های مختلفی مانند رست تیره یا رست متوسط تهیه می‌شود و هرکدام تجربه متفاوتی از طعم و عطر را به شما می‌دهد.
طبق گزارش National Coffee Association، اسپرسو به‌عنوان قلب فرهنگ قهوه‌نوشی شناخته می‌شود و برای کسانی که به دنبال انرژی و تمرکز هستند، انتخابی عالی است. اگر تازه‌کار هستید، پیشنهاد می‌شود ابتدا اسپرسو سینگل امتحان کنید و بعد به سراغ ترکیب‌ها بروید. منبع
.jpg?access_token=71ae4a6f-6a4c-4ca3-b065-faa3c3a399ad)
تاریخچه اسپرسو
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، پیشرفت‌هایی در صنعت قهوه و نیاز به دم‌آوری سریع‌تر منجر به ظهور اسپرسو شد. نخستین دستگاه‌هایی که آب یا بخار را تحت فشار به قهوه آسیاب‌شده می‌رساندند، توسط آنژلو موریندو در تورین (پتنت ۱۸۸۴) ساخته شدند. منبع در سال ۱۹۰۱، لوییجی بتزرا دستگاهی پیشرفته‌تر را معرفی کرد و بعدها دِزیدِریو پاوونی تولید آن را صنعتی کرد.
با گذشت زمان، تجهیزات و روش‌ها تکامل یافتند: فشار آب به حدود 9 بار رسید، آسیاب دقیق‌تر شد، و مفهوم «شات اسپرسو» با حجم استاندارد ~۲۵‑۳۰ میلی‌لیتر و زمان استخراج ~۲۵ ثانیه تثبیت شد.
قهوه اسپرسو چیست؟
اسپرسو به معنای نوعی قهوه غلیظ است که با عبور آب داغ تحت فشار زیاد (معمولاً حدود ۹ برابر حالت عادی) از بین قهوهٔ آسیاب‌شدهٔ بسیار ریز به دست می‌آید.
ویژگی‌های اصلی آن شامل حجم کوچک (حدود ۲۵‑۳۰ میلی‌لیتر برای یک شات)، استخراج سریع (حدود ۲۵ ثانیه)، و لایه‌ای خامه‌ای بر سطح نوشیدنی («کرما») است که به عطر، بافت و ظاهر آن کمک می‌کند.
نکته مهم: اسپرسو نه یک نوع خاص از دانه قهوه است، بلکه روش دم‌آوری است؛ هر نوع دانه (عربیكا، روستا، مخلوط‌ها) می‌تواند برای اسپرسو استفاده شود.
طعم اسپرسو چگونه است؟
طعم اسپرسو ترکیبی پیچیده از ویژگی‌های زیر است:
- عطر و بادی (Body): بافت آن غالباً غلیظ، چسبناک و سنگین‌تر است، شبیه عسل گرم یا مایع لذیذی که در دهان احساس وزن می‌کند.
- تیپ‌های طعمی: بسته به نوع دانه، منطقه کاشت، فرآوری، میزان روست و تنظیمات آسیاب، اسپرسو می‌تواند نت‌هایی از شکلات، مغزها، کارامل، میوه‌های خشک یا تازه، طعم‌های خاکی یا سیگاری داشته باشد.
- اسیدیته و شیرینی: اگر دانه و روست به گونه‌ای باشند که اسیدیته مطلوب داشته باشند، اسیدی طبیعی قهوه احساس می‌شود، ولی معمولاً تلخی و طعم روست بیشتر برجسته است. تعادل بین تلخی، شیرینی، اسیدیته و عطروطعم کلی تعیین‌کننده کیفیت است.
- پایانی (Finish): پس از نوشیدن، طعم پس‌‌ازگذر طولانی دارد که ممکن است تلخ، شیرین یا مرکباتی باشد؛ این بخش طعم است که در دهان باقی می‌ماند.
خواص قهوه اسپرسو چیست؟
اسپرسو، همانند سایر انواع قهوه، فواید سلامتی مهمی دارد که در مطالعات علمی به اثبات رسیده‌اند:
- آنتی‌اکسیدان‌ها: اسپرسو حاوی ترکیباتی مثل پلی‌فنول‌ها، اسید کلروژنیک و سایر آنتی‌اکسیدان‌هاست که به مقابله با رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند و ممکن است خطر بیماری‌های مزمن را کاهش دهند. Healthline+1
- افزایش هوشیاری و عملکرد ذهنی: کافئین موجود در اسپرسو به افزایش تمرکز، کاهش خستگی ذهنی و حتی تأثیر مثبت بر حافظه کمک می‌کند.
- بهبود عملکرد فیزیکی: مصرف پیش از فعالیت بدنی ممکن است باعث افزایش قدرت و استقامت شود، بخاطر تحریک سیستم عصبی مرکزی و آزاد شدن بعضی هورمون‌ها مانند آدرنالین.
- کم کالری بودن: اگـر اسپرسو بدون شکر، شیر یا افزودنی باشد، کالری بسیار کمی دارد و گزینه‌ای مناسب برای رژیم‌های کم کالری است.
- کاهش خطر برخی بیماری‌ها: شواهدی وجود دارد که مصرف متوسط قهوه ممکن است با کاهش خطر دیابت نوع ۲، بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون، و بیماری‌های کبدی مرتبط باشد.
میزان کافئین قهوه اسپرسو چقدر است؟
- یک شات استاندارد اسپرسو حدود ۳۰ میلی‌لیتر دارد و معمولاً حاوی تقریباً ۶۴ میلی‌گرم کافئین است.
- در ترکیب‌هایی چون «دو شات» (double shot) که حدود ۶۰ میلی‌لیتر است، میزان کافئین تقریباً دو برابر است، یعنی حدود ۱۲۵‑۱۳۰ میلی‌گرم بسته به اینکه دانه چیست، روست چگونه است، فشار دستگاه، و زمان استخراج چه مقدار بوده است.
- همچنین، با اینکه اسپرسو به ازای هر میلی‌لیتر کافئین بیشتری دارد نسبت به قهوهٔ دمی، حجم کم آن باعث می‌شود که مقدار کل کافئین در یک سرو معمولی اسپرسو اغلب کمتر از یک فنجان بزرگ قهوه دمی باشد.
روش تهیه قهوه اسپرسو چیست؟
تهیه اسپرسو فرایندی دقیق و فنی است که نیاز به دستگاه مخصوص دارد. ابتدا دانه قهوه با درجه خاصی از رُست (معمولاً دارک یا مدیوم-دارک) آسیاب می‌شود تا به بافتی ریز و نرم برسد، شبیه آرد ذرت. سپس حدود ۱۸ تا ۲۰ گرم پودر قهوه به داخل پورتافیلتر منتقل شده و با فشار یکنواخت تمپ می‌شود تا سطحی صاف و فشرده تشکیل دهد.
در ادامه، آب داغ با دمای حدود ۹۰ تا ۹۶ درجه سانتی‌گراد و فشار ۹ بار از میان قهوه عبور می‌کند. این فرآیند در حدود ۲۵ تا ۳۰ ثانیه طول می‌کشد و نتیجه‌اش شاتی کوچک ولی بسیار غلیظ از قهوه است که طعم، عطر و body بالایی دارد. لایه‌ای طلایی رنگ به نام «کریما» نیز در بالا شکل می‌گیرد که نشانه‌ی یک عصاره‌گیری موفق است.
رُست اسپرسو
برای تهیه اسپرسو، اغلب از دانه‌هایی با رُست متوسط تا تیره استفاده می‌شود، چون این رُست‌ها طعم‌هایی عمیق‌تر، شکلاتی، کاراملی و تلخ‌تر ایجاد می‌کنند که با روش سریع و تحت فشار استخراج اسپرسو، به‌خوبی هماهنگ‌اند. دانه‌های با رُست روشن معمولاً اسیدیته بالاتری دارند و در تهیه اسپرسو به‌سختی می‌توانند طعمی متعادل بدهند. انتخاب رُست مناسب تاثیر مستقیمی بر طعم نهایی، میزان کرما و احساس کلی نوشیدنی در دهان دارد.
آسیاب اسپرسو
یکی از حساس‌ترین بخش‌های تهیه اسپرسو، تنظیم دقیق درجه آسیاب قهوه است. برای اسپرسو باید از آسیاب بسیار ریز استفاده کرد – کمی درشت‌تر از آرد اما بسیار ریزتر از قهوه‌سازهای فیلتری.
اگر قهوه بیش از حد ریز آسیاب شود، استخراج بیش از حد رخ می‌دهد و طعم تلخ و خشک ایجاد می‌شود. اگر بیش از حد درشت باشد، آب به‌سرعت عبور می‌کند و نوشیدنی آبکی و کم‌طعم خواهد بود. آسیاب مناسب، عبور آب را در ۲۵ ثانیه به تعادل می‌رساند و طعمی پیچیده و متعادل تولید می‌کند.
کریما: لایه‌ای خامه‌ای و زیبا روی اسپرسو
کریما لایه‌ای طلایی و مخملی است که بر سطح اسپرسو پس از عصاره‌گیری ظاهر می‌شود. این لایه از ترکیب حباب‌های گاز دی‌اکسیدکربن، روغن‌های طبیعی دانه قهوه و ذرات معلق تشکیل شده و تنها در عصاره‌گیری تحت فشار بالا ایجاد می‌شود.
وجود کریما نه‌تنها نشان‌دهنده عصاره‌گیری موفق است، بلکه به تجربه‌ی نوشیدن هم ارزش می‌افزاید؛ عطر را به دام می‌اندازد، دهان را پوشش می‌دهد و حس لوکس بودن اسپرسو را تقویت می‌کند. با این حال، کریمای زیاد یا ضخیم همیشه نشانه کیفیت بالا نیست؛ مهم‌تر از آن، توازن طعم و ساختار کلی اسپرسوست.
تفاوت انواع نوشیدنی‌های اسپرسو چیه؟
اسپرسو پایه‌ی اصلی بسیاری از نوشیدنی‌های محبوب قهوه است. تفاوت بین این نوشیدنی‌ها معمولاً به نسبت قهوه، شیر و آب برمی‌گردد. در واقع هر نوشیدنی بر پایه اسپرسو با تغییر در نسبت اجزاء، طعمی منحصربه‌فرد خلق می‌کند و بسته به ذائقه، انتخاب‌ها متفاوت خواهد بود.
اصطلاحات هنگام سفارش قهوه اسپرسو چیست؟
وقتی به یک کافی‌شاپ حرفه‌ای می‌روید، احتمال دارد با اصطلاحاتی مواجه شوید که اگر معنی‌شان را ندانید، در انتخاب نوشیدنی مناسب دچار سردرگمی شوید. آشنایی با این اصطلاحات، نه‌تنها باعث می‌شود دقیق‌تر سفارش دهید، بلکه تجربه نوشیدن قهوه را هم عمیق‌تر می‌کند. در ادامه مهمترین این اصطلاحات را توضیح می‌دهیم:
1. شات (Shot)
شات، واحد اصلی اندازه‌گیری قهوه اسپرسو است. هر شات معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ میلی‌لیتر حجم دارد و با عبور آب تحت فشار بالا از ۷ تا ۱۰ گرم قهوه آسیاب‌شده در حدود ۲۵ ثانیه تهیه می‌شود.
2. دبل شات (Double Shot)
دبل شات به معنی استفاده از دو برابر قهوه و آب برای تهیه اسپرسویی قوی‌تر است. در این روش، از حدود ۱۸ تا ۲۰ گرم قهوه استفاده می‌شود و خروجی آن حدود ۵۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر است. دبل شات معمولاً در نوشیدنی‌هایی مثل لته یا کاپوچینو استفاده می‌شود تا طعم قهوه در برابر شیر یا آب حفظ شود.
3. بادی یا تن‌واری (Body)
بادی یا تن‌واری به حس و بافتی گفته می‌شود که قهوه هنگام نوشیدن روی زبان ایجاد می‌کند. بادی می‌تواند سبک، متوسط یا سنگین باشد و به نوع دانه، میزان رُست، درجه آسیاب و شیوه دم‌آوری بستگی دارد. اسپرسوی خوب معمولاً بادی متوسط تا سنگین دارد که تجربه‌ای پر و مخملی در دهان ایجاد می‌کند.
4. خامه یا کرما (Crema)
کرما لایه‌ای طلایی‌رنگ، خامه‌ای و کف‌مانند است که روی سطح اسپرسو تشکیل می‌شود. این لایه از ترکیب روغن‌های طبیعی قهوه، گاز دی‌اکسیدکربن و ذرات ریز معلق تشکیل شده و تنها در روش‌های پر فشار مانند اسپرسو ظاهر می‌شود. کرما نشانه‌ی عصاره‌گیری خوب و کیفیت دانه است.
5. طعم‌یاد (After Taste)
طعم‌یاد، یا همان افترتیست، طعمی است که بعد از نوشیدن قهوه در دهان باقی می‌ماند. این طعم می‌تواند تلخ، شیرین، شکلاتی، میوه‌ای یا حتی خاکی باشد و کیفیت آن شاخص مهمی در قهوه‌های تخصصی است. اسپرسوی خوب معمولاً طعم‌یادی قوی و لذت‌بخش دارد که چند دقیقه در دهان ماندگار می‌ماند.
نوشیدنی‌های گرم بر پایه اسپرسو چیست؟
نوشیدنی‌های گرم بر پایه اسپرسو با افزودن شیر، آب یا شکلات به اسپرسو ساخته می‌شوند. این تنوع نوشیدنی‌ها به افراد با ذائقه‌های مختلف این امکان را می‌دهد تا طعم قهوه را با شدت و بافت متفاوت تجربه کنند. در ادامه معروف‌ترین این نوشیدنی‌ها را مرور می‌کنیم:
- آمریکانو (Americano)
- لته (Latte)
- کاپوچینو (Cappuccino)
- موکا (Mocha)
- ماکیاتو (Macchiato)
بهترین روش‌های تهیه خانگی قهوه اسپرسو چیست؟
اگرچه اسپرسو به‌طور سنتی با دستگاه‌های صنعتی در کافه‌ها تهیه می‌شود، اما خوشبختانه روش‌های مؤثری برای تهیه آن در خانه نیز وجود دارد. بسته به امکانات و بودجه‌تان، میتوانید از دستگاه‌های پیشرفته یا روش‌های سنتی‌تر بهره بگیرید. در ادامه دو روش محبوب و عملی برای تهیه اسپرسوی خانگی را بررسی می‌کنیم:
۱. دستگاه اسپرسوساز
استفاده از دستگاه اسپرسوساز بهترین، دقیق‌ترین و حرفه‌ای‌ترین روش برای تهیه اسپرسو در خانه است. این دستگاه‌ها معمولاً قابلیت تنظیم دما، فشار، و زمان عصاره‌گیری دارند و می‌توانند شات‌هایی با کیفیت کافه‌ای تولید کنند. انواع مختلفی از این دستگاه‌ها وجود دارد، از مدل‌های دستی نیمه‌اتوماتیک تا مدل‌های اتوماتیک و سوپراتوماتیک.
2. اسپرسو با موکاپات
موکا پات یا قهوه‌جوش ایتالیایی، یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین ابزارهای تهیه قهوه غلیظ در خانه است. این روش، اگرچه فشار لازم برای اسپرسوی واقعی را ندارد، اما نوشیدنی‌ای بسیار نزدیک به اسپرسو تولید می‌کند، با طعم قوی و غلظت بالا.
بهترین زمان برای نوشیدن قهوه اسپرسو
زمان نوشیدن اسپرسو، بر اساس سطح انرژی بدن، تاثیر کافئین، و سطح کورتیزول در بدن متفاوت است. بهترین زمان برای دریافت اثر کامل کافئین، حدود ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ صبح است؛ زمانی که سطح کورتیزول به‌طور طبیعی کاهش می‌یابد و بدن بهتر به کافئین پاسخ می‌دهد.
همچنین، حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از ورزش اسپرسو می‌تواند باعث افزایش تمرکز، انرژی و استقامت فیزیکی شود.
در مقابل، نوشیدن اسپرسو بعد از ساعت ۴ عصر ممکن است با خواب شبانه تداخل داشته باشد، به‌خصوص برای افراد حساس به کافئین.
برای خرید قهوه اصل و باکیفیت، میتوانید از سایت بانک طعم اقدام کنید.
.svg){kind=icon}
قهوه اسپرسو چیست؟ + 0 تا 100 درباره قهوه اسپرسو