قهوه فلت وایت یکی از نوشیدنیهای محبوب اسپرسومحور است که از ترکیب اسپرسو با شیر بخار داده و میکروفوم لطیف ساخته میشود. این قهوه طعمی قویتر از لاته و خامهایتر از کاپوچینو دارد و برای کسانی که به دنبال تعادل میان عطر قهوه و لطافت شیر هستند، انتخابی ایدهآل است. فلت وایت ریشه در استرالیا و نیوزیلند دارد و امروزه در کافههای حرفهای سراسر جهان سرو میشود.
فلتوایت چیست؟
فلت وایت یک نوشیدنی قهوه بر پایه اسپرسو است که از ترکیب یک یا (معمولاً) دو شات اسپرسو با شیر بخار داده شده تهیه میشود. وجه تمایز اصلی این نوشیدنی، بافت شیر آن است که به آن «مایکروفوم» (microfoam) میگویند. مایکروفوم، شیری است که با دقت بخاردهی شده تا بافتی ابریشمی، مخملی و یکدست با حبابهای بسیار ریز و نامرئی پیدا کند. نام «فلت وایت» (به معنی سفیدِ تخت) نیز به همین لایه نازک و صاف شیر اشاره دارد که برخلاف کف ضخیم کاپوچینو، به صورت یکپارچه با قهوه ترکیب میشود.
ویژگیهای فلت وایت:
ویژگیهای کلیدی فلت وایت آن را به گزینهای منحصربهفرد برای دوستداران قهوه تبدیل کرده است. این نوشیدنی به دلیل نسبت بالاتر قهوه به شیر در مقایسه با لاته، طعم قوی و غالبی از اسپرسو ارائه میدهد. بافت مخملی و ابریشمی مایکروفوم، حس نرمی در دهان ایجاد میکند، بدون آنکه حبابهای درشت و هوادار کاپوچینو را داشته باشد. یک فلت وایت ایدهآل، تعادلی هنرمندانه میان تلخی و غنای اسپرسو و شیرینی طبیعی شیر برقرار میکند. در نهایت، سطح براق و صاف آن، بستری عالی برای هنر لاته (Latte Art) فراهم میآورد.
تهیه قهوه فلت وایت چگونه است؟
تهیه یک فلت وایت عالی، هنری است که به ترکیب دقیقی از تجهیزات مناسب، مواد اولیه باکیفیت و تکنیک صحیح وابسته است. درک هر یک از این مراحل، کلید رسیدن به طعم و بافت اصیل این نوشیدنی است. در ادامه، جزئیات طرز تهیه نوشیدنی فلت وایت به تفکیک شرح داده میشود.
لوازم مورد نیاز برای تهیه فلت وایت
برای تهیه یک فلت وایت اصیل، بهترین تجهیزات شامل یک دستگاه اسپرسوساز با نازل بخار قدرتمند، یک آسیاب قهوه باکیفیت (ترجیحاً از نوع Burr) برای دستیابی به پودر قهوه یکنواخت، و یک پیچر (ظرف مخصوص) شیر از جنس استیل ضد زنگ است. در صورت عدم دسترسی به دستگاه اسپرسوساز، میتوان از جایگزینهایی مانند موکاپات یا اروپرس (AeroPress) برای تهیه یک قهوه غلیظِ مشابه اسپرسو استفاده کرد. برای فوم دادن به شیر نیز میتوان از فومساز دستی یا فرنچ پرس بهره برد، هرچند بافت نهایی کاملاً مشابه مایکروفوم دستگاه نخواهد بود.
مواد اولیه مورد نیاز قهوه فلت وایت
مواد اولیه اصلی برای تهیه فلت وایت شامل قهوه و شیر است. معمولاً از دانههای قهوه با درجه برشتهکاری تیره (Dark Roast) یا مدیوم-دارک که مخصوص اسپرسو هستند، استفاده میشود تا طعم قوی قهوه در برابر شیرینی شیر برجسته بماند. مهمترین ماده، شیر است؛ شیر پرچرب به دلیل داشتن میزان چربی و پروتئین مناسب، بهترین گزینه برای ایجاد مایکروفوم پایدار و مخملی محسوب میشود. در میان جایگزینهای گیاهی، شیر جو دوسر (Oat Milk) به دلیل بافت غنیتر، نزدیکترین نتیجه را به شیر گاو ارائه میدهد.
مراحل تهیه قهوه فلت وایت
- آمادهسازی اسپرسو: حدود 18 تا 20 گرم دانه قهوه را به صورت ریز آسیاب کرده، درون پورتافیلتر (Portafilter) بریزید و سطح آن را به طور یکنواخت تمپ (فشرده) کنید. سپس یک شات دبل اسپرسو (حدود 50 تا 60 میلیلیتر) را مستقیماً درون فنجان خود عصارهگیری کنید.
- بخاردهی شیر: شیر سرد (حدود 130 تا 140 میلیلیتر) را داخل پیچر بریزید. نوک نازل بخار را برای چند ثانیه زیر سطح شیر قرار دهید تا صدای «هیس» ملایمی برای ورود هوا شنیده شود. سپس نازل را کمی عمیقتر فرو برده و با ایجاد گرداب، شیر را تا دمای حدود 65 درجه سانتیگراد گرم کنید تا بافتی براق و یکدست شبیه رنگ مایع پیدا کند.
- ترکیب و سرو: پیچر شیر را به آرامی روی میز بکوبید و بچرخانید تا حبابهای درشت از بین بروند. فنجان قهوه را با زاویه نگه دارید و شیر را به آرامی در مرکز اسپرسو بریزید تا با آن ترکیب شود. با پر شدن فنجان، پیچر را نزدیکتر آورده و هنر لاته خود را اجرا کنید.
نکات کلیدی تهیه قهوه فلت وایت
دستیابی به مایکروفوم بینقص، مهمترین و چالشبرانگیزترین بخش تهیه فلت وایت است و نیازمند تمرین فراوان است؛ هدف، بافتی شبیه «رنگ خیس» و براق است، نه کفی حجیم و پر از حباب. دمای شیر نباید از 70 درجه سانتیگراد فراتر رود، زیرا شیر سوخته طعم نوشیدنی را خراب میکند. نحوه ریختن شیر نیز در یکپارچگی نهایی نوشیدنی بسیار مؤثر است. استفاده از یک فنجان سرامیکی با حجم مناسب (160-180 میلیلیتر) به حفظ دمای ایدهآل نوشیدنی کمک میکند.
تفاوت فلت وایت و کورتادو
اگرچه هر دو نوشیدنی بر پایه اسپرسو و شیر هستند، تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند. کورتادو که خاستگاه آن اسپانیاست، از نسبت برابر اسپرسو و شیر (1:1) تهیه میشود و طعم قهوه در آن بسیار غالب است. در مقابل، فلت وایت با نسبت حدود 1 واحد اسپرسو به 2 واحد شیر، طعمی متعادلتر و خامهایتر دارد. تفاوت کلیدی دیگر در بافت شیر است؛ فلت وایت با مایکروفوم مخملی تهیه میشود، در حالی که کورتادو شیر بخار دیده با کمترین میزان فوم را داراست.
ویژگی (Feature) | فلت وایت (Flat White) | کورتادو (Cortado) |
نسبت اسپرسو به شیر | 1:2 (یک بخش اسپرسو، دو بخش شیر) | 1:1 (بخشهای مساوی اسپرسو و شیر) |
بافت شیر | مایکروفوم نازک و مخملی | شیر بخاردیده با حداقل فوم |
اندازه سرو | 150-180 میلیلیتر (5-6 اونس) | 120-150 میلیلیتر (4-5 اونس) |
طعم | متعادل، خامهای با طعم قوی قهوه | قوی، طعم غالب اسپرسو |
خاستگاه | استرالیا / نیوزلند | اسپانیا |
تاریخچه قهوه فلت وایت
تاریخچه این نوشیدنی، داستانی جذاب از رقابت فرهنگی و تکامل ذائقههاست. پاسخ به این سوال که (Flat white) چیست و از کجا آمده، ما را به دههی 1980 در استرالیا و نیوزلند میبرد.
ریشههای فلت وایت
منشأ دقیق فلت وایت موضوع بحث داغی میان استرالیا و نیوزلند است و هر دو کشور ادعای ابداع آن در دهه 1980 را دارند. استرالیاییها به مستنداتی از جمله منوی یک کافه در سیدنی در سال 1983 اشاره میکنند که در آن از «قهوه فلت وایت» نام برده شده است. از سوی دیگر، نیوزلندیها داستانی را روایت میکنند که طبق آن، این نوشیدنی در سال 1989 در ولینگتون بر اثر یک «کاپوچینوی ناموفق» که شیر آن به خوبی کف نکرده بود، متولد شد. اگرچه شواهد مکتوب به نفع استرالیاست، اما محتملترین سناریو این است که این نوشیدنی به طور همزمان در هر دو کشور و در پاسخ به ذائقه مشابه مردم برای قهوهای با کف کمتر، تکامل یافته است.
تکامل و گسترش بینالمللی قهوه فلت وایت
فلت وایت پس از محبوبیت گسترده در استرالیا و نیوزلند در دهه 1990، سفر جهانی خود را آغاز کرد. در حدود سال 2005، باریستاهای استرالیایی و نیوزلندی این نوشیدنی را به بریتانیا معرفی کردند. نقطه عطف جهانی شدن آن، زمانی بود که زنجیرههای بزرگ قهوه مانند استارباکس آن را به منوی خود در آمریکا و سپس در سراسر جهان اضافه کردند. این اقدام، جایگاه فلت وایت را به عنوان یک نوشیدنی استاندارد و شناختهشده در فرهنگ جهانی قهوه تثبیت کرد.
فرهنگ نوشیدن فلت وایت
فلت وایت از دل فرهنگی بیرون آمد که برای کیفیت و طعم ذاتی قهوه بیش از نوشیدنیهای حجیم و پر از شیر ارزش قائل بود. این نوشیدنی نماد تلاقی دو فرهنگ است: فرهنگ اسپرسوی پیشرفته که توسط مهاجران ایتالیایی به استرالیا آورده شد و ذائقه محلی که قهوهای سادهتر و با کف کمتر را ترجیح میداد. امروزه، سفارش دادن فلت وایت اغلب نشانهای از درک عمیقتر از قهوه و قدردانی از مهارت باریستا در ایجاد تعادل و بافت بینقص تلقی میشود.
تفاوت قهوه فلت وایت و لاته
بسیاری میپرسند قهوه فلت وایت چیست و چه فرقی با لاته دارد. این دو نوشیدنی با وجود شباهت در مواد اولیه، در پنج جنبه کلیدی کاملاً متفاوت هستند.
1. نسبت اسپرسو به شیر
فلت وایت نسبت قهوه به شیر بالاتری دارد و معمولاً از یک بخش اسپرسو و دو بخش شیر تشکیل میشود (1:2). این نسبت باعث میشود طعم اسپرسو قوی و برجسته باشد. در مقابل، لاته مقدار شیر بسیار بیشتری دارد (گاهی تا نسبت
1:4 یا بیشتر)، که طعم قهوه را ملایمتر و رقیقتر میکند.
2. بافت شیر
تفاوت اصلی در بافت شیر است. فلت وایت از یک لایه نازک و یکپارچه «مایکروفوم» مخملی و براق بهره میبرد. در حالی که لاته دارای یک لایه ضخیمتر از کف شیر است که بافتی سبکتر و هوادارتر دارد و به وضوح از نوشیدنی زیرین خود جداست.
3. اندازه و سرو
فلت وایت یک نوشیدنی کوچکتر و فشردهتر است که به طور سنتی در یک فنجان سرامیکی به حجم 150 تا 180 میلیلیتر (5-6 اونس) سرو میشود. لاته به طور قابل توجهی بزرگتر است و معمولاً در لیوان یا ماگهای بزرگ با حجم 240 میلیلیتر (8 اونس) یا بیشتر ارائه میگردد.
4. طرز سرو
در تهیه فلت وایت، مایکروفوم از ابتدا به گونهای ریخته میشود که کاملاً با اسپرسو ترکیب شده و یک نوشیدنی یکدست ایجاد کند. اما لاته اغلب در لیوانهای شیشهای سرو میشود تا لایههای زیبای شیر و قهوه به نمایش گذاشته شوند. فلت وایت تقریباً همیشه در فنجان سرامیکی سرو میشود تا دمای خود را بهتر حفظ کند.
5. مزه و تجربه نهایی
تجربه نوشیدن فلت وایت، طعم قوی و غنی قهوه است که با بافتی نرم و کرمی همراه شده است. این یک نوشیدنی یکدست و متعادل است. لاته تجربهای ملایمتر، شیرینتر و شیریتر ارائه میدهد که در آن طعم قهوه در پس حجم بالای شیر قرار میگیرد و حس سبکی بیشتری دارد.
فلتوایت در چه اندازه فنجان سرو میشود؟
اندازه استاندارد و سنتی برای سرو فلت وایت، یک فنجان سرامیکی کوچک به حجم 5 تا 6 اونس، معادل تقریبی 150 تا 180 میلیلیتر است. برخی منابع به طور خاص به فنجانهای لالهای شکل (Tulip Cup) با حجم 160 تا 165 میلیلیتر به عنوان ایدهآلترین گزینه اشاره میکنند. این اندازه کوچک برای حفظ نسبت بالای قهوه به شیر و در نتیجه، طعم قوی و مشخصه اصلی این نوشیدنی، حیاتی است. نسخههای بزرگتری که در برخی کافیشاپهای زنجیرهای سرو میشوند، از حالت سنتی فاصله گرفته و طعم اصیل آن را رقیق میکنند.
محتوای کافئین فلت وایت چقدر است؟
یک فلت وایت استاندارد تقریباً همیشه با یک شات دبل (دو شات) اسپرسو تهیه میشود. میزان کافئین یک شات دبل اسپرسو به طور معمول بین 130 تا 150 میلیگرم (mg) متغیر است. بنابراین، یک فنجان فلت وایت استاندارد (حدود 180 میلیلیتر) حاوی تقریباً 130 تا 150 میلیگرم کافئین است. این مقدار معمولاً بیشتر از یک لاته استاندارد است که ممکن است تنها با یک شات اسپرسو تهیه شود.
و در آخر
فلت وایت چیزی فراتر از یک قهوه با شیر است؛ این نوشیدنی یک بیانیه در دنیای قهوه تخصصی است. فلت وایت برای کسانی طراحی شده که طعم اصیل و پیچیده اسپرسو را دوست دارند اما به دنبال نرمی و شیرینی ملایمی هستند که تنها از طریق یک مایکروفوم مخملی و هنرمندانه به دست میآید. این نوشیدنی، نمایانگر مهارت باریستا و تعادلی دقیق میان قدرت و لطافت است و انتخابی عالی برای کسانی است که میخواهند از دنیای لاتههای شیری به سمت تجربهای قهوهمحورتر حرکت کنند.
برای خرید قهوه اصل و خرید قهوه عمده با ضمانت کیفیت میتوانید از سایت بانک طعم اقدام کنید.
سوالات متداول
- آیا فلت وایت از کاپوچینو قویتر است؟ بله، هم از نظر طعم و هم از نظر کافئین. فلت وایت معمولاً با دبل شات اسپرسو تهیه میشود، در حالی که کاپوچینو اغلب تک شات است. همچنین کف کمتر آن باعث میشود طعم قهوه غالبتر باشد.
- آیا میتوان فلت وایت را بدون دستگاه اسپرسوساز در خانه تهیه کرد؟ میتوان با استفاده از موکاپات یا اروپرس برای قهوه و فومساز دستی برای شیر، یک نوشیدنی خوشمزه و مشابه تهیه کرد، اما برای رسیدن به بافت و طعم «واقعی» فلت وایت، به دستگاه اسپرسوساز نیاز است.
- آیا فلت وایت همان لاته کوچک است؟ خیر. اگرچه کوچکتر است، اما تفاوتهای کلیدی در نسبت بالاتر قهوه به شیر و بافت مخملی و نازک مایکروفوم (در مقابل کف ضخیم لاته) باعث ایجاد طعم و حس دهانی کاملاً متفاوتی میشود.
- آیا باید به فلت وایت شکر اضافه کرد؟ به طور سنتی، خیر. شیرینی این نوشیدنی باید از شیر که به درستی بخاردهی شده تأمین شود. با این حال، این موضوع کاملاً به سلیقه شخصی بستگی دارد.
قهوه فلت وایت (Flat white) چیست؟ + طرز تهیه نوشیدنی فلت وایت